Adaçayı yapı olarak ballıbabagiller yani LAMIAACEAE familyasına ait olan bir bitkidir. Adaçayının Latince ismi ise SALVIA olarak bilinmektedir. Bu isim ise anlam olarak da iyileştirmek için anlamında kullanılmaktadır. Bununla birlikte kokulu olma özelliği ile de ön plana çıkmaktadır. Yaklaşık olarak mayıs ve haziran ayı içinde toplanarak kurutulmaya başlanılmaktadır.
60-80 santimlik kısa ağaçlarda yetişen ada çayı ülkemizde genelde İzmir bölgesinde yetişmektedir. Soğuk bölgelerde seralarda yetiştirilir.
Genellikle kurusu ile bitki çayı elde edilmektedir. A vitamini açısından çok zengin olan bitki aynı zamanda B6, K, C vitaminleri yanında yüksek miktarda kalsiyum, demir, magnezyum, potasyum yanında zengin mineraller içerir (1).
İçerdiği vitamin ve mineraller yardımıyla sağlığa faydalı olan ada çayı, pek çok hastalığın tedavisi içinde kullanılabilmektedir. Bununla birlikte sadece bitki çayı olarak değil pek çok ülkede felçli hastaların ağrılarını dindirmek amaçlı olarak masaj yağı şeklinde de kullanılmaktadır.
Yazı İçeriği
Adaçayının Sağlığa Faydaları
Adaçayı pek çok ülkede dünya üzerinde şifalı otlar içinde en çok tercih edilen otlardan birisidir. Bununla birlikte çay olarak veya baharat olarak tüketilmesinin yanı sıra gargara olarak ve masaj yağı olarak da yine pek çok sektörde adaçayı tüketilmektedir.
Soğuk Algınlığı
Adaçayının diğer bitkilere oranla en önemli özelliğinden birisi de iyileştirici özelliğe sahip olmasıdır. Bunun için de pek çok hastalık ve rahatsızlık için de iyileştirici bir özelliğe sahiptir. Özellikle soğuk algınlığı gibi hastalıklar üzerinde hastalığı daha kısa süre içinde gidermesi açısından adaçayı en etkili otlardan birisidir.
Özellikle adaçayının C vitamini ve antioksidan içeriği açısından oldukça zengin bileşenlere sahip olmasından dolayı da bağışıklık sistemini de güçlendirdiği bilinmektedir. Bulaşıcı hastalıklarda özellikle daha güçlü bir koruma kalkanı oluşturduğu da adaçayı üzerinde yapılan araştırmalarda tespit edilmiştir (2).
Ağız Sağlığı
Adaçayının kullanımına ve tarihine bakıldığında ise oldukça eski dönemlerde diş sağlığı ve ağız sağlığı için çoğunluklu olarak kullanıldığı görülmektedir. Özellikle adaçayı diş beyazlığında kesinlikle en önde gelen doğal yöntemlerden birisi olarak bilinmektedir. Bununla birlikte diş eti hastalıklarının tedavisi içinde yine doğal tedavi yöntemi olarak adaçayı tercih edilebilmektedir.
Adaçayı bitkisinin bileşenlerine bağlı olarak anti bakteriyel ve dezenfekte edici bir özelliğe sahip olmasından dolayı da diş etlerindeki bakterilerin oluşumunun önüne geçmektedir (3). Bu da diş etlerindeki bakteri oluşumunu engellediği için çeşitli diş eti hastalıklarının da oluşumunu engellemektedir.
Strese Karşı
Günümüzde en çok yaşanılan hastalıklardan birisi de strese bağlı gelişen psikolojik rahatsızlıklardır.
Adaçayını çay olarak tükettiğinizde ise strese karşı oldukça etkili olduğunu fark edebilirsiniz. Özellikle hem stresi hem de kaygıyı azaltmak için adaçayı en etkili doğal tedavi yöntemlerinden birisidir (4).
Sadece adaçayı tüketimi tabi ki tam anlamı ile stres oluşumunu etkilememektedir. Strese karşı düzenli ve sağlıklı beslenmenin yanı sıra spor yapmayı da ihmal etmemeli ve adaçayı tüketimini de sadece günlük olarak 1 fincandan fazla tüketmemelisiniz.
Romatizmal Hastalıklar
Romatizmalara bağlı olarak eklem yerlerinde gelişen ağrıların önüne geçmek için adaçayı yine en etkili olan tedavi çeşitlerinden birisidir (5).
Bununla birlikte yüksek oranda antioksidan içermesinden dolayı da enfeksiyon oluşumunu da önemli ölçüde engellemektedir (6).
Ağrı dindirmek için oldukça etkili olduğundan dolayı da eklem ağrıları ve romatizma ağrılarında büyük oranda olumlu etkileri bulunmaktadır (7).
Astım ve Bronşit
Soğuk algınlığı ve nezle gibi rahatsızlıklarda da oldukça olumlu etkileri bulunan adaçayı aynı şekilde astım ve bronşit rahatsızlıkları bulunan kişilerde de önemli ölçüde rahatlamayı sağlamaktadır (8).
Bu tarz hastalıklarda enfeksiyon ve iltihap oluşumunun önüne geçilmesi hastalıkların daha kısa süre içinde atlatılması için oldukça önemlidir. Bunun için de astım ve bronşit için tıbbi olarak ilaç kullanımının yanı sıra adaçayı tüketimi ile de iltihap oluşumunun önüne geçilerek aynı zamanda hastalığın daha kısa süre içinde atlatılması da sağlanmaktadır (9).
Selülit
Adaçayı özellikle kan dolaşımı için en etkili olan bitkilerden birisidir. Adaçayı yaprağının çay olarak tüketilmesi ile kan dolaşımının hızlanması sağlanmaktadır. Bu da kaslarınızın daha hızlı ve etkili bir şekilde çalışmasını sağlamaktadır (10).
Kan dolaşımını artırıcı bir özelliğe sahip olduğu için de vücuttaki toksin ve ödemlerin daha etkili ve hızlı bir şekilde vücuttan atılması sağlanmaktadır. Selülit ile savaşmada özellikle kan dolaşımının hızlanması büyük bir rol oynamaktadır. Bunun için de selülit ile mücadele veriyorsanız adaçayı tüketimine dikkat ederek sizler de adaçayının mucizevi sonuçlarından yararlanabilirsiniz. Vücuttaki toksinlerin daha hızlı ve kolay bir şekilde atılması ile hem selülit oluşumunun önüne geçilecektir hem de selülit görünümü en az seviyeye indirgenecektir (11).
Saç Bakımı
Kadınlar için en hassas konulardan birisi olan saç konusunda da adaçayı ilk sırayı alabilir. Özellikle adaçayı yağı saç bakımı ile ilgili hem hızlı hem de etkili sonuçlar almanıza yardımcı olmaktadır. Aktarlardan kolaylıkla bulabileceğiniz adaçayı yaprağı yağı ile sizler de düzenli olarak saç bakımınızı yaptığınızda saç köklerinizin daha çok güçlendiğini ve parlak saçlarınızın olduğunu fark edebilirsiniz (12).
Cilt Bakımı
Adaçayının içeriğindeki bileşenlere bakıldığında kan dolaşımını oldukça hızlandırdığı görülmektedir. Vücuttaki toksinleri daha hızlı ve etkili bir şekilde atmasından dolayı da cildin daha dinç ve diri kalmasına yardımcı olur. Bunun için de adaçayının yaşlılığı geciktirdiğini ve cildinizin daha sağlıklı ve dinç görünmesini de sağladığını söyleyebiliriz (13).
Adaçayının içinde bulunun antioksidanlar sayesinde ciltte meydana gelecek olan ve yaşlılığa bağlı olarak meydana gelen kırışıklık görümünün etkileri daha az bir şekilde belli olmaktadır. Cildinizin daha gergin ve pürüzsüz olmasını sağlayan adaçayı ile sizler de cilt bakımınızı yapabilirsiniz. Adaçayının içerdiği A vitamini bu noktada oldukça etkilidir (14).
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Adaçayı genelde sağlıklı bitkiler arasındadır. Buna rağmen kişinin sağlık koşulları ve adaçayının türlerine göre zararlı olabilir, bu yüzden tüketimi esnasında miktarı ve kişinin sağlık koşulları göz önünde bulundurulmalıdır.
- Adaçayının bazı türleri thujone adlandırılan kimyasal içerir, aşırı miktarda tüketilmesi durumunda bu kimyasal karaciğer ve sinir sistemine zarar verebilir.
- Hamilelik ve emzirme döneminde adaçayı tüketiminden uzak durmanız önerilir. Çünkü yukarıda belirttiğimiz thujone olarak adlandırılan kimyasal bebeğe zarar verebilir. Hatta emzirme döneminde bir adaçayı tüketimin anne sütünü azalttığı belirtilmektedir (15).
- Diyabet: Adaçayının diyabet hastalarında kan şekerini (hipoglisemi) düşürdüğü belirtilmektedir. Adaçayı tüketen diyabet hastaları kan şekeri seviyelerini mutlaka sürekli kontrol altında tutmalıdırlar.
- Kanser: Rahim, meme, yumurtalık kanseri gibi hormona duyarlı hastalar İspanyol adaçayından ( Salvia lavandulaefolia ) uzak durmalıdırlar.
- Yüksek Tansiyon, düşük kan basıncı: Ortak adaçayı (Salvia officinalis) düşük olan kan basıncını daha da düşürürken, İspanyol adaçayı (Salvia lavandulaefolia) yüksek kan basıncını bazı kişilerde daha da arttırır (16).
- Cerrahi: Ortak adaçayı kan basıncına etki ettiğinden dolayı olası ameliyatlardan 2 hafta önce tüketimi durdurulmalıdır.
Sonuç
İnsanlık tarihinin en eski içecekleri arasında bulunan adaçayının aynı zamanda hastalıkların tedavisinde ve sağlıklı kalmamıza ciddi katkıları olduğunu bilimsel olarak gördüğümüz bu yazıda aşırı kullanımının bazı sağlık sorunlarına neden olduğunu görüyoruz.
Bununla birlikte rahim, meme kanseri gibi hastalıklarla mücadele eden ve tansiyon sorunları olan kişiler adaçayı tüketiminde gerekirse doktorlarına başvurarak tüketmeleri önerilir.
Dr. Aydın Yılmaz Dahiliye doktoru olarak görev yapmaktadır. 2015 yılından itibaren Sağlıkfit ekibine katılarak hastalıkları tedavi yöntemleri konusunda yüzlerce makale ele almıştır.
Henüz yorum yazılmamış.