D vitamini sağlığımız için gerekli olan yağda çözünür bir vitamindir.
Sadece bir avuç besinde önemli miktarda D Vitamini bulunmaktadır. Bunlar balık, et, bazı mantar türleri ve diğer besinlerdir.
Bununla birlikte yalnızca besinler yoluyla alınan diğer vitaminlerden farklı olarak D vitamini güneş yoluyla da alınmaktadır.
Bundan dolayı D vitamini bir hormon olarak da değerlendirilmektedir.
Besinlerde D vitamininin sınırlı miktarda bulunması, çoğu kişinin yetersiz güneşlenmesiyle birlikte kansızlık hastalığına neden olabilir. Yani D vitamini eksikliği kansızlığın en önemli nedeni arasında gösterilir. ABD nüfusunun% 41,6’ı bundan dolayı kansızlık sorunu yaşar .
Bu vitamini yeterli seviyede almak, başta kansızlık hastalığına yakalanmamak olmak üzere birçok fayda sağlar.
Bu makalede D Vitaminin 15 faydasını inceleyeceğiz.
Yazı İçeriği
D Vitaminin Sağlığa Faydaları
D vitamini eksikliği diğer vitaminlerin eksikliği gibi bazı hastalıklara neden olabilmektedir, bunların en bilineni anemi, yani kansızlıktır.
Bunun yanında D vitaminin yeterli şekilde alınması yetişkin ve çocuklarda kemik sağlığı için önemlidir şeker hastalığı riskini azaltır, kalp sağlığını korur, kansere, depresyona karşı korur, kasları güçlendirir.
Şimdi detaylı şekilde bilimsel araştırma sonuçlarını referans alarak D Vitaminin faydalarını inceleyelim.
Kemik Sağlığını Korur
D vitamini, kemiklerin sağlığında önemli rol oynamaktadır.
Kemiklere faydalı olmasının sebebi bol miktarda kalsiyum ve fosfor içermesidir.
Araştırmalar düşük kan seviyesi olan bireylerin daha fazla kemik erimesine maruz kaldıklarını ortaya koymaktadır (2).
Ek olarak, araştırmalar, D vitamini takviyeleri alan bireylerin % 23-33 daha düşük kemik kırılma riskine maruz kaldığını ortaya koyar .
Bu konuyla ilgili daha fazla araştırmaya ihtiyaç olmasına rağmen, bazı araştırmalar bünyeleri zayıf kişilerde D vitamini kırıkların oluşma riskini azalttığını ortaya koymaktadır .
Uzmanların çoğu, 12 ng / ml’nin (25 nmol / l) altında kan değerlerine sahip kişilerin en az 20-25 mcg (800-1,000 IU) D vitamini takviyesi almalarını önerirler .
Bununla birlikte, bazı sağlık uzmanları bu miktarda takviyenin yetersiz olduğunu 30 ng / ml’nin (75 nmol / l) üzerinde kan değeri olan kişilerin sağlıklı düzeyi korumaları için daha fazla D Vitamini takviyesi almaları gerektiğini söylemektedirler .
Her iki durumda da, tüm uzmanlar kemiklerde zayıflama, kırılma riskine karşı D vitamini önermektedirler (2).
Başlık Özeti: D vitamini, kemik sağlığı için önemli minerallerin emilimini artırmaya yardımcı olur. Yüksek seviyelerde alım ayrıca kırık riskini azaltabilir, kemik kaybını sınırlandırır ve kırıkları daha hızlı iyileşmesini sağlar.
Diyabet Riskini Azaltır
Diyabet, vücudunuzun karbonhidratları normal şekilde işleyemediği bir hastalıktır. Diyabet aynı zamanda şeker hastalığı olarak bilinir.
Şeker hastalığının birçok çeşidi vardır en yaygını tip 1 ve tip 2 diyabettir.
Tip 1 diyabet genellikle çocukluk veya ergenlik çağında teşhis edilen bir otoimmün hastalıktır, oysa, tip 2 diyabet genellikle hayatın sonlarında görülür ve yaşam tarzıyla ilgilidir.
İlginçtir, D vitamini her iki diyabetin riskini azaltabilir.
Çocuklarda Tip 1 Diyabet
Tip 1 diyabet, pankreastaki insülin üreten beta hücrelerini yok eden genetik otoimmün bir hastalıktır.
Bu nedenle, tip 1 diyabetliler kan şekerinin sağlıklı bir seviyede kalmasını sağlamak için günde birkaç kez enfüzyon yapmalıdır .
Tip 1 diyabetin yüksek ihtimalle genetik olmasına rağmen, yetersiz D vitamini alımı da dahil olmak üzere bazı çevresel faktörler hastalığın oluşmasında rol oynar.
Örneğin, çalışmalar, D vitamini takviyeleri kullanan bebeklerin ve çocukların tip 1 diyabet geliştirme riskinin % 29-88 daha düşük olduğunu göstermiştir.
Önerilen günlük D vitamini alımı, 0-12 aylık bebeklerde 10 mcg (400 IU) çocuk ve yetişkin için 15 mcg’dir .
Bununla birlikte, bazı sağlık uzmanları yukarıda önerilen dozun az olduğunu tip 1 diyabet gelişimini azaltmak için günlük 50 mcg’nin (2.000 IU) alınması gerektiğini belirtmektedirler .
Bütün bu araştırmalara rağmen D vitaminin tip 1 diyabeti engellediği veya iyileştirdiğine dair daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Çocuklar, Gençler ve Yetişkinlerde Tip 2 Diyabet
Tip 2 diyabet, zaman içinde gelişen bir hastalıktır. Pankreasınız yeterli insülin üretmeyi bırakırsa ya da vücudunuz insüline karşı direnç geliştirirse ya da her ikisinde birden ortaya çıkabilir .
İnsülin direncinin doğal yöntemlerle nasıl kırılacağını öğrenmek için bu makaleyi inceleyiniz.
İlginç bir şekilde, D vitamini seviyesi tip 2 diyabet gelişiminde rol oynayabilir.
Uzmanlar, D vitamininin insülin direncini azalttığını, insülin duyarlılığını arttırdığını ve insülin üretmekten sorumlu hücrelerin işlevini arttırarak tip 2 diyabet karşı koruyabileceğini düşünüyorlar .
İki yeni araştırma, düşük D vitamini seviyesine sahip kişilerin tip 2 diyabet gelişimi açısından % 55 daha yüksek risk altında olduklarını ortaya koyar .
Dahası, günde en az 12,5 mcg (500 IU) D vitamini tüketen yetişkinler, düzenli olarak günde 5 mcg’den (200 IU) tüketenlere göre % 2 daha az diyabet diyabete yakalanma riski altındadırlar.
Vitamin D eksikliği olan çocuklarda ve insülin direnci olan gençlerde benzer sonuçlar ortaya çıktı .
Bir başka çalışmada haftada 1,250 mcg (50,000 IU) vitamin D verilen 2 diyabet hastası, 2 aylık süreçten sonra yapılan kontrollerde kan şekeri düzeylerinde ve insülin direncinde % 5-21 azalma gözlendi .
Yapılan diğer araştırmalar D vitamini takviyelerinin alınmasının koruyucu etkileri olduğu yönünde ortak görüş bildirmekteler .
Her ne kadar tüm tip 2 diyabet hastalarında D vitamini takviyelerinin alınması kesin çözüm olmasada kan şekeri sorunu olan kişilere faydalıdır.
Başlık Özeti: Yeterli D vitamini alımı hem tip 1 hem de tip 2 diyabet riskini azaltabilir. Bazı durumlarda, D vitamini takviyeleri, tip 2 diyabetiklerde kan şekeri kontrolünün iyileşmesine yardımcı olabilir.
Kalp Sağlığını Koruyabilir
D vitamini, kalbinizin sağlığını iyileştirmeye ve kalp krizi olasılığını azaltmaya yardımcı olabilir.
Bir çalışmada, kan seviyeleri 15 ng / ml’nin (37 nmol / l) altındaki erkeklerde, kan seviyesi 30 ng / ml (75 nmol / l) veya daha yüksek olan erkelere oranın kalp krizi geçirme riskinin iki kat olduğu belirlendi.
Bir başka çalışmada, kan dolaşımında D vitamini seviyeleri 15 ng / ml’nin (37 nmol / l) altında olan kişilerde kal hastalığı riskinin % 153 olduğu gözlemlendi.
En yüksek risk, D vitamini seviyesi düşük ve aynı zamanda kan basıncı seviyesi yüksek kişilerde görüldü.
Birçok çalışma kanda düşük D vitaminin kalp hastalığına neden olduğunu ortaya koyarken, D vitamini takviyesinin kalp hastalığına neden olduğuna dair bir bulgu yok .
Sonuç olarak düzenli şekilde D vitamini alımı genel sağlığınıza katkıda bulunacağı gibi, özelde kalp hastalıklarına yakalanma riskini azaltacaktır .
Başlık Özeti: D vitamini seviyesi iyi olan kişilerin kalp hastalıklarına yakalanma riski az olduğu gibi, araştırmalar D vitamini takviyesinin olumsuz etkisi olmadığını göstermektedir.
Bazı Kanser Risklerini Azaltabilir
D vitamini seviyesinin sağlıklı düzeylerde korunması, kanseri önlemede bazı faydalar sağlayabilir.
Çeşitli çalışmalara göre, D vitamini seviyesinin yüksek olduğu kişilerde, D vitamini seviyesi az olan kişilere göre kansere yakalanma riski daha azadır.
Yeni yapılan iki araştırma sonucuna göre, D vitaminin yeterli seviyede kişilerin mesane kanserine yakalanma riskinin % 25 daha düşük olabileceğini belirtiliyor. Yüksek D vitamini seviyeleri hastalığa yakalanma riskini de azaltabilir .
Benzer şekilde, diğer bazı çalışmalar, Kanda D vitamini seviyelerinin sağlıklı düzeyde olan kişilerde kolorektal kansere yakalanma riskinin daha az olduğu belirlenmiştir.
Buna ek olarak, bazı çalışmalar, D vitamininin kanser ilerlemesinin yavaşlatılmasında rol oynayabileceğini ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, D vitamini takviyelerinin alınmasının herhangi bir anti-kanser faydası sağlayıp sağlayamayacağı henüz belli değil .
Buna rağmen bazı çalışmalar D vitamini takviyesinin kanser riskini azalttığı yönünde sonuçlar ortaya koymaktadır, fakat bu bilginin kesin olarak doğrulanması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Özetle, şimdiye kadar bu konuyla ilgili yapılan çalışmaların çoğu D vitaminin bazı kanser türlerine yakalanma riskini azalttığını ortaya koymaktadır.
Bunun yanında açık havada, dışarıda sosyal, fiziki aktiviteleri arttırmak ayrıca kanserden korunmanın diğer alternatif yoludur.
Başlık Özeti: D vitamini kanseri önlemede rol oynayabilir. Bununla birlikte bu bilginin kesinleşmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Erken Ölüm Riskini Azalabilir
D vitamini, daha uzun bir yaşam sürmenizi sağlayabilir.
Gerçekten de, birçok çalışma, kanda D vitamini seviyeleri ile erken ölme riski arasındaki olağanüstü tutarlı bir bağıntıyı işaret etmektedir.
Örneğin, Cochrane Kütüphanesi incelemesi, bilimsel araştırmalarda standart olan 50 randomize kontrollü çalışmaya baktı.
Araştırma sonucunda D vitamini takviyeleri alan kişilerin erken ölüm riskinin % 6 daha düşük olduğunu belirledi .
Bu nedenle, güneşlenen ve günlük besinlerden D vitamini alan kişilerde erken ölüm riskinin daha az olduğunu söylemek mümkün.
Başlık Özeti: Yeterli D vitamini alımı erken ölümlerin önüne geçebilir.
Depresyon Belirtilerini Azaltır
Araştırmacılar D vitamininin depresyon üzerinde bir etkisi olabileceğini inceliyorlar.
Vitaminlerin depresyon gelişimindeki kesin rolü tam olarak anlaşılamamıştır. Bir teoriye göre, beynin serotonin miktarını arttırdığına inanılıyor, bu da rahatlık ve mutluluk duygusunu arttırdığı düşünülüyor.
Bunun yanında, kısa bir süre önce yapılan araştırmaya göre, düşük D vitamini seviyesinin depresyon olasılığını %131 etkilediği belirtiliyor .
Bununla birlikte bugüne kadar yapılan araştırmalar D vitamini takviyelerinin depresyonun tedavisinde veya önlenmesinde etkili olduğuna dair açık bir kanıt bulunamamıştır .
Bunun nedeni semptomların derecelerine bağlı olabilir.
Örneğin, D vitamini takviyeleri, güçlü depresyon semptomları olan kişilerde daha etkiliyken, düşük depresyon semptomları olan kişilerde daha az etkildir .
Kesin bilgi için bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Başlık Özeti: D vitamini, özellikle güçlü semptomları olan bireylerde, depresyon semptomlarını önlemeye veya azaltmaya yardımcı olabilir.
Kas Gücünü Artırır
Yakın zamandaki çalışmalar, hem yetişkinlerde hem de yaşlılarda D vitaminin, kas büyümesi ve direncine katkıda bulunduğu ortaya konulmuştur.
Bir araştırmada, atlet ve sıradan insanların üzerinde D vitamini etkileri incelendi.
Araştırma sonucunda D vitamini takviyeleri verilen kişilerin bel altı ve üstü kasların takviye almayan kişilerden daha dirençli olduğu belirlendi .
Benzer şekilde, diğer çalışmalarda, D vitamininin kas kuvvetini, yaşlılarda zayıflama, güçsüzleşme riskini araştırıldı. Araştırma sonucunda, düşme sonrası kas zedelenmesi veya kas zayıflamasının daha az olduğu belirlendi .
Yaşlı insanlarda 20-25 mcg (800-1,000 IU) dozlar yeterli görünmektedir .
Genç insanlarda kasları güçlendirmek için alınması gereken dozajlar daha fazla olmalıdır .
Bununla birlikte, kesin tavsiyeler yapılmadan önce daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Başlık Özeti: D vitamini düzeylerini iyi seviyede tutmak, kas gücünü artırmaya yardımcı olabilir.
Multiple Sklerozu Önleme ve Tedavide Yardımcı Olabilir
Multiple skleroz (MS) beyin, omurilik ve optik sinirler ile ilgili otoimmün bir hastalıktır.
Bazı çalışmalar, yeterli D vitamini seviyesinin, MS riskini % 62’ye kadar düşürmesine yardımcı olabileceğini ileri sürmektedir .
Yüksek D vitamini seviyesini koruyabilen MS’li bireyler, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.
Bununla birlikte, çok az sayıda kişi üzerinde araştırma yapılmıştır .
Başlık Özeti: D vitamini, MS riskini düşürmekte ve ilerlemesini yavaşlatmaktadır. Fakat kesin yargıya varmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Astım Ataklarını Azaltır
Günlük 7,5-30 mcg (300-1,200 IU) alım okul çağındaki çocuklarda astım ataklarını azaltır, astım ataklarını kontrol altına almaya yardımcı olabilir.
Soğuk Algınlığını Önler
D vitamini takviyeleri alarak üst solunum yolu enfeksiyonları (ÜSYE) azaltabilirsiniz. Özellikle kış aylarında grip ve nezle ile başlayan üst solunum yolları enfeksiyonuna karşı D vitamini içeren besinler tüketebilirsiniz .
Ameliyat Sonrası İyileşmeyi Hızlandır
Kan seviyesinde yeterli derecede D vitamini olması ameliyattan sonra iyileşmeyi hızlandırır. Yaraların daha hızlı kapanmasına yardımcı olabilir.
Kronik Ağrıları Azaltır
Yeterli D vitamini seviyeleri kronik ağrılardan muzdarip kişilere yardımcı olabilir, sürekli devam eden ağrıları azaltma özelliğine sahiptir.
Sağlıklı Doğumu Teşvik Eder
Gebelik sırasında D vitamini takviyeleri almak doğumda bebeklerin boyunun uzun olmasını ve kilosunun artmasını teşvik edebilir .
Parkinson Hastalığına Karşı Koruyabilir
Kan seviyesinde D vitaminin yüksek olması Parkinson hastalığına karşı sizi koruyabilir, Parkinson hastalığına yakalanma riskini azaltır .
Yaşlılığa Bağlı Bunamayı Engeller
Yaşa bağlı zihinsel gerileme veya bunama karşı etkili olabilir.
Yukarıda sıraladığımız faydaları hakkında yeterince araştırma olmadığını, daha fazla bilimsel araştırma yapılması gerektiğini belirtmek isteriz.
Başlık Özeti: D vitaminin kanda yeterli seviyede olmasının sağlık açısından birçok faydası olduğunu söylemek için daha fazla bilimsel araştırma yapılması gerekmekle birlikte, şimdiye kadar bu konuda yapılan araştırmalar D vitaminin sağlıklı seviyelerde olmasının sağlığa onlarca faydasının olduğunu ortaya koymaktadır.
Diğer Faydaları
Geçtiğimiz on yıl içinde, D vitamini, bilimsel araştırmalar için popüler konu haline gelmiştir ve uzun süren birçok bilimsel araştırma faydalarını ortaya koymaya çalışmıştır.
D vitaminin faydaları konu edinen bilimsel araştırma sayısı geniş bir yelpazede artarak devam etmektedir. D vitaminin sağlığa olan diğer faydaları kısaca şöyledir.
Sonuç
D vitamini vücut sağlığının korunmasında çok önemli rol oynar.
D vitaminin bünyede yeterli miktarda bulunması için D vitamini içeren besinleri günlük diyetlerimize eklememiz gerekmektedir.
D vitaminin sağlıklı seviyelerde olmasının avantajları varken, eksik olması durumunda bazı zararlara neden olabilir.
D vitamini takviyesinin dozu, miktarı kişiye göre değişir bundan dolayı takviye almadan önce doktorunuza danışmalısınız.
Dr. Aydın Yılmaz Dahiliye doktoru olarak görev yapmaktadır. 2015 yılından itibaren Sağlıkfit ekibine katılarak hastalıkları tedavi yöntemleri konusunda yüzlerce makale ele almıştır.
Henüz yorum yazılmamış.