Protein Tozu Nedir

Spor yapan kişiler yaşantıları bakımından diğer insanlardan oldukça farklıdır.

Kas geliştirme gibi zor sporları yapanlar diğerlerine göre çok daha ayrı standartlar ile yaşamaktadır.

Farklı oldukları konuların başında beslenme gelmektedir.

Kas geliştirme gibi zorlu sporlar ile uğraşanların hem yaptıkları sporun sonucunu alması hem de spor için gerekli olan enerjiyi sağlayabilmesi için farklı bir beslenme standardı olmak zorundadır.

Bu amaçla sporcular için özel besin takviyeleri üretilmektedir.

Üretilen besin takviyelerinin en çok tercih edileni protein tozu olarak bilinir.

Protein tozu temel olarak sporcuların yaptıkları ağır antrenman ve çalışmalarda gerekli olan enerjiyi sağlaması ve kas kütlesinin gelişimine destekte bulunması için kullanılır.

Ağırlık çalışan ve kas geliştirmek için uğraşanların en çok tercih ettikleri gıda takviyesidir.

Bunun yanı sıra sağladığı faydalar dolayısıyla bağışıklık sistemi ile birlikte kalp ve damar sağlığını korumak isteyenlerin de kullandıkları takviye çeşitleri arasında yer alır.

Ancak bu amaçla yapılan kullanımlarda doktor kontrolü altında kullanılması gereklidir.

Yoğun şekilde kullanıldığı görülen protein tozları ile ilgili olarak dikkat edilmesi gereken birçok husus bulunmaktadır.

Hangi tozun kullanılması gerektiği, protein tozlarının içerisinde neler olduğu, kullanım dozunun nasıl belirlenmesi gerektiği ve hangi ürünlerin sağlıklı olduğu gibi birçok noktada dikkat etmek gerekmektedir.

Protein Tozu Türleri

Protein tozu denildiğinde akla gelen ilk tür whey proteini olmaktadır.

Whey proteini temel olarak peynir altı tozundan elde edilmektedir.

Peynir üretilirken kalan su ve bu suyun içerisinde bulunan maddelerin işlenmesi ile elde edilen whey proteini, protein tozlarının birçoğunun temel içeriğini oluşturur.

Peynir altı suyunun büyük çoğunluğunu kazein yani peynir proteini, az bir miktarını da peynir suyu oluşturmaktadır. Yoğun şekilde kullanılması sayesinde peynir altı suyunun proteini olarak da adlandırılabilir.

Peynir altı suyu işlemden geçirilerek içerisinde bulunan yağ ve laktoz ayrılmaktadır. Özel filtrelerle yapılan ayrıştırma işlemi sayesinde kullanılabilir hale gelmektedir.

İşlenerek kurutulması sonrasında toz halinde gıda takviyesi olarak değerlendirilebilir.

Peynir altı suyundan elde edilen protein tozları üç farklı türde bulunmaktadır.

Birinci tür olarak konsantre haldeki whey proteini karşımıza çıkıyor. Özel filtrelerden işlemden geçirilen peynir altı tozu %20 ile %90 arasında protein içeren hale gelmektedir.

Özel işlem ile konsantre hale getirilen protein, kullanıldığı kutu üzerinde belirtilmektedir.

WPC olarak belirtilen yani Whey Protein Concentrate ifadesi kullanılmaktadır. Örneğin %80 oranında protein bulundurduğu ifade edilen ürünlerin üzerinde WPC 80 şeklinde ibare yazılır. Geri kalan miktar ise mineral ve yağ katkılarından oluşur.

İkinci tür olarak izole whey proteini üretilmektedir. Bu tür özel membran filtrelerden geçirilerek üretilir. Neredeyse tamamına yakını protein olup laktoz katkısından arındırılmış durumdadır.

Kutuların üzerinde ibare olarak WPI yani Whey Protein Isolate ibaresi yer alır.

Üçüncü tür olarak whey proteini hidrolizatları bulunmaktadır.

Diğer yöntemlere göre daha farklı şekilde üretilen bu üçüncü tür içerisinde bulunan aminoasitler insan bedeni tarafından daha hızlı şekilde emilebilir.

Bu protein hidrolizatlarının bulunduğu kutuları üzerinde WPH ibaresi yer alır. Terim olarak Whey Protein Hydrolysates şeklinde kullanılmaktadır.

Protein Tozu Nelerden Üretilir?

Protein tozu denildiğinde akla ilk olarak peynir altı suyundan üretilen whey proteini gelse de başka maddelerden üretilen protein tozları da bulunmaktadır.

Protein tozu üretiminde kullanılan malzemelerden bir tanesi soyadır.

Soya proteini olarak adlandırılan ürünler soyadan elde edildiği için vejetaryen protein tozu olarak da tanımlanabilir.

Özellikle hayvansal gıdalar tüketmeyen ve bu konudaki düşüncesini protein tozunda da devam ettirmek isteyenler için en ideal tercih olabilir.

Bitkisel içeriği sayesinde tercih edilebilir. Spor yapanlar içerisinde özellikle atletler ve kas geliştirme işi ile uğraşanlar için kalp sağlığını koruyucu etkisi ile birlikte kullanılır.

Soyanın kalp sağlığına olan faydası ile birlikte antioksidan etkisi sayesinde oldukça faydalıdır.

Kalp ve damar sağlığı ile birlikte oksidatif stres olarak adlandırılan duruma karşı korur.

Bu stres türü diğer organları olumsuz olarak etkilemektedir. Soyadan üretilen protein tozları lezzet olarak kötü olabilmektedir.

Bu olumsuzluğu ortadan kaldırmak için tatlandırıcı kullanılabilmektedir. Bu durumu dikkat etmek gerekmektedir.

Protein tozu üretiminde kullanılan diğer bir madde ise yumurtadır.

Laktoza karşı intoleransı olan kişiler peynir altı tozu kullanamazlar.

Bu kişiler bunun yerine yumurtadan üretilen yumurta proteini kullanabilirler.

Yüksek kalitede protein içermesi sayesinde ideal bir alternatif olarak görülür. Özellikle yüksek efor gerektiren çalışmalar için idealdir.

Kas kütlesinin kendine gelmesi, yağ yakma işleminin kolay hale gelmesi ve kasların gelişmesi için tercih edilebilir. Üretiminde yumurtanın akı kullanılır.

Avantajları bakımından lezzetli olması, uygun fiyatlı olması ve kolesterol içermemesi gösterilebilir.

Diğer bir protein çeşidi olarak kazein proteini üretilmektedir.

Sütten üretilmekte olan bir protein çeşidi olarak bilinmektedir.

Daha yavaş emilim sağlayan bir protein tozu olması sayesinde daha uzun süre tokluk hissi sağlar.

Kas gelişimi noktasında destek isteniyor ise gece yatmadan önce tüketilmesi tavsiye edilmektedir.

En ideal seviyede protein tozu kullanmak isteyenler için kazein katkılı whey proteini tüketilmesi tavsiye edilmektedir.

Uzmanlar tarafından yapılan değerlendirmelerde yüzde elli kazein yüzde elli whey proteini şeklinde üretilen karışımların kas gelişimi noktasında daha faydalı olduğu görülmüştür.

Sığırlardan elde edilen proteinler de üreticiler tarafından sunulabilmektedir.

İçerisinde esansiyel aminoasitlerin tamamını bulundurur. Demir içeriği yüksek oranda olması sayesinde kas gelişimi noktasında etkilidir.

Omega 3 ile omega 6 dengesi noktasında sorunlu olması ile birlikte zor sindirilmesi az tercih edilmesini sağlar.

Esmer pirinçlerden elde edilen protein tozu esmer pirinç içerisinde bulunan karbonhidrat ayrıştırılarak üretilir. Bu ayrıştırma sonunda protein kalmaktadır.

Sindirimi kolay olan protein tozları arasında yer alır.

Özellikle mide ve sindirim sistemi sorunları yaşayanlar tarafından tercih edilir. İçerisinde glüten ve laktoz içermemesi ile avantajlı olarak görülebilir.

Alerji oluşturma riskinin düşük olması ile öne çıkar.

Son olarak protein tozu üretiminde kullanılan besinlerin arasında bezelye de bulunmaktadır.

Bitkisel içerikli protein tozları arasında yer alır.

İçerisinde bulunan glutamik asit sayesinde karbonhidratların enerjiye çevrilmesine etkilidir.

Bununla birlikte çevrilen enerjinin yağ olarak depolanmamasını sağlar.

Bitkisel olması sayesinde daha az alerjik durum oluşturur.

Hayvansal ve Bitkisel Protein Tozları Arasında Fark Var Mıdır?

Bitkisel protein tozlarının en önemli özelliği kolay sindirilmesi olarak bilinir.

Kas ağrılarının iyileştirilmesi ve kas kütlesinin toparlanması için daha hızlı etki eder.

Süt ve süt ürünlerinden elde edilen protein tozu ise kas kütlesinin artması üzerinde oldukça etkilidir.

Whey ve kazein bunlar arasında sayılabilir.

Ayrıca bu protein tozları amino asit çeşitlerinin tamamını içerir.

Bu farklar dolayısıyla kas geliştirme gibi yüksek enerji gerektiren sporlar ile ilgilenenler için bitkisel tozlar yerine whey proteini gibi proteinleri tavsiye edilmektedir.

Protein Tozları İçerisinde Tatlandırıcı Bulunur Mu?

Protein tozu ve benzeri gıda takviyeleri üretildikleri maddeler sebebi ile genellikle lezzetsiz ürünlerdir.

Rahat şekilde tüketilebilmesi için pek çok üretici bu ürünlere tatlandırıcı eklemektedir. Bu şekilde lezzetli yani rahat şekilde tüketilebilecek protein tozları sunulabilmektedir.

Protein tozları içerisine katılan tatlandırıcılar doğal olanlar ve olmayanlar olmak üzere iki seçeneğe sahiptir.

Bu seçenekler içerisinde bulunan doğal tatlandırıcılar sadece lezzet vermektedir.

Enerji vermezler ve kas kütlesini etkilemezler.

Doğal olmayan protein tozları ise özel olarak üretildikleri için enerji verici maddeler eklenebilir.

Doğal ürünler pahalı olmaları sebebi ile çok tercih edilmez. Bu iki seçenekte protein tozlarının kutu içeriğinde belirtilmektedir.

Protein Tozu Hangi Amaçlar İle Kullanılır?

Protein tozu kullanılması genellikle vücuttaki normal seviyedeki proteinin yetersiz olması durumda gerekmektedir.

Özellikle sürekli olarak spor yapanlar, yoğun antrenman süreçleri bulunanlar, kas geliştirme ile ilgilenen kişiler için diğer gıdalardan alınan protein yeterli olmayabilir.

Bu gibi durumlar için protein tozu kullanmak kaçınılmaz olmaktadır.

Bu kişiler için kas kütlesinin arttırılması zorunluluk olarak görülebilir.

Bununla birlikte büyüme döneminde olan kişiler için daha fazla protein ihtiyacı olabilir.

Halter, güreş ya da kros gibi çok efor gerektiren sporlar için de protein ihtiyacı olabilmektedir.

Bu gibi sporlar ile uğraşanlar ve tüm sporcular için sakatlık sonrasında iyileşme süreçlerine protein ihtiyacı olabileceği gibi protein tozu da kullanılabilir.

Vejetaryen olmak isteyenler yani hayvansal gıdaları yemeyen kişiler bu noktada oluşan eksiklikleri protein tozları ile kapatabilirler.

Kullanılacak Protein Tozu ve Miktarı Nasıl Belirlenmelidir?

Protein tozu tüketmek isteyen ya da zorunda kalan kişiler için birçok seçenek bulunmaktadır.

Bu konuda araştırma yapanların karşısına pek çok farklı seçenek çıkacaktır.

Bu seçenekler arasından ağırlıklı olarak kişisel tercihler doğrultusunda belirleme yapılabilir.

İçerisinde bulunan tatlandırıcı çeşitleri bu noktada tercihi etkileyen önemli unsurlardan birisidir.

Bitkisel ve hayvansal içerikler de yine tercihler noktasında belirleyici olarak görülebilir.

Belli gıdaları tüketmeyenlerin tercihlerini bu şekilde belirlemesi normal olarak karşılanabilir.

Protein Tozları Nasıl Kullanılmalıdır?

Protein tozu ile ilgili olarak kullanım şekli ve miktarı kişiden kişiye değişiklik gösterir. Ancak genel olarak belirtilebilecek bir ölçek günlük olarak alınan kalori miktarıdır.

Protein miktarı günlük olarak alınan kalori miktarının en az %10 ve en fazla %35’i şeklinde belirlenmelidir.

Yaş aralıklarına göre değerlendirildiğinde 1-3 yaş aralığı için 13 gram, 4-9 yaş aralığı için 19 gram, 9-13 yaş aralığı için 34 gram, 14-18 yaş aralığı için 52 gram olarak belirlenmiştir.

Bu yaş üzerinde ise 56 gram olarak belirlenmektedir. Ancak yaş aralığı ile birlikte kilo da alınması gereken protein tozu miktarını etkilemektedir.

Yetmiş kilo olan ve çok fazla spor yapmayan biri için 56 gram normal olarak belirlenirken spor yapan ve kas kütlesi fazla olan birisi için 99 gram olarak belirlenebilir.

Protein tozu genel olarak spor aktivitesinden önce veya sonra kullanılmaktadır.

Uzmanların genel görüşü bu olmakla birlikte spor aktivitesi devam ederken tüketilmesi gerektiğini belirten uzmanlar da bulunmaktadır.

Bu uzmanlar kas kütlesinin gelişiminin ve kendisini toparlamasının bu şekilde daha kolay olacağını düşünmektedir.

Protein Tozunun Yan Etkisi Var Mıdır?

Protein tozu genel olarak faydası görülen gıda takviyeleri arasında görülmekle birlikte bazı yan etkileri de bulunmaktadır.

Protein tozlarının en sık görülen yan etkisi susuzluk ile ilgili olarak görülmektedir.

İnsan bedeni proteini sindirirken fazladan su kullanma ihtiyacı hisseder.

Bu sebeple de aşırı kullanılan su nedeni ile susuzluk sorunu ortaya çıkmaktadır.

Suyun fazla kullanılması dolayısıyla böbrekleri fazla yorduğu da görülmektedir.

Uzun süre ve düzenli olarak kullanılan protein tozları nedeni ile kemiklerin zayıflaması gibi durumlar görülebilir.

Proteinin sindirilmesi için bedenin fazladan asit salgılaması ve sonuç olarak kalsiyumun azalması sebebi ile görülmektedir.

Özellikle hayvansal içeriğe sahip olan protein tozları sindirim sistemini zorlayabilir.

Hassas bir bünyeye ve sindirim sistemine sahip olan kişiler için bitkisel protein tozları kullanılabilir.

Bunlara ek olarak içerisinde bulunan katkı maddeleri ve tatlandırıcılar dolayısıyla alerjik tepkiler de görülebilir.

Nadir olmak üzere kalp ritminde bozukluk ve tansiyon gibi durumlarda ortaya çıkabilir.