Uykusuzluğun Nedenleri, Tedavileri Nelerdir?

Dünya’da her üç kişiden birisi uykusuzluk ile ilgili problemler yaşamaktadır. Uykusuzluğa karşı yapacağınız ve kendinize yardımcı olabilecek birçok şey olduğunu kesinlikle unutmayın. (1)

Örneğin, yatmadan önce belirli yiyecek ve içeceklerden kaçınmak ve sıkı elbiseler giymemek en basit yöntemden bir kaçıdır.

Daha zor durumlarda uykuyu teşvik etmenin diğer yolları gevşeme teknikleri, düzenli egzersiz ve belirli psikolojik terapileri içerir. Uyku tabletleri uyku problemlerine yardımcı olmak için en iyi yol değildir. Bu nedenle uyku tabletleri alarak uyumak sizi bağımlı hale getirebilir. (2)

Yazı İçeriği

Uykusuzluğun Nedenleri Nelerdir?

Uykusuzluğa nedenlerini sağlıksız uyku alışkanlıkları, psikiyatrik bozukluklar, diğer tıbbı durumlar, bazı uyarıcı maddeler ve biyolojik faktörler neden olabilir. (3)

Son zamanlarda, araştırmacılar, uykusuzluğunuzu beyninizin uyanık kalmayı durduramamasının bir problemi olarak düşünmeye başlamışlardır. (4)

Uykusuzluğun Tıbbi Nedenleri

Uykusuzluğa yol açabilecek pek çok tıbbi durum vardır. Bu durumlar hafif ve ciddi olabilmektedir. Bazı durumlarda, tıbbi bir durumun kendisi direk uykusuzluğa neden olurken, diğer durumlarda hastalığın belirtileri uyku halini zorlaştırabilecek bir rahatsızlığa neden olur. (5)

Uykusuzluğa neden olabilecek tıbbi durumlar genel olarak şunlardır:

Burun- sinüs alerjileri
Reflü gibi gastrointestinal problemler
Hipertiroidi gibi endokrin problemleri
Artrit
Astım
Parkinson hastalığı gibi nörolojik durumlar
Kronik ağrı
Bel ağrısı
Depresyon
Ansiyete Bozukluğu

Uykusuzluk, davranışlarınız ve uyku düzeniniz tarafından tetiklenebilir ve ilerleyebilir. Altta yatan herhangi bir psikiyatrik veya tıbbi sorun olmaksızın, sağlıksız yaşam biçimleri ve uyku alışkanlıkları direk olarak uykusuzluğa sebep olabilir. (6)

Belirli yaşam tarzlarının ve uyku alışkanlıklarının uykusuzluğa nasıl yol açabileceğine ilişkin örnekler şunlardır:

Akşamları evde çalışmak: Akşamları evde çalışmak rahatlamayı zorlaştırabilir ve uyku zamanı geldiğinde sizi meşgul hissetmenize neden olabilir. Bilgisayarınızdaki ışık da beyninizi daha uyanık hale getirebilir.
Öğleden sonraları uyumak: Kısa uykular bazı insanlar için yararlı olabilir, ancak başkaları için geceleri uykuya dalmayı zorlaşmaktadır.
Kayıp uykuyu tedavi etmek için daha sonra uyumak: Bu şekilde bir davranış vücudunuzun uyku saatini karıştırabilir ve ertesi gece tekrar uykuya dalmayı zorlaştırabilir.
Vardiyalı çalışan kişiler: Vardiyalı çalışan kişilerin çalışma saatleri genellikle düzensizdir. Özellikle, gün boyunca uyumaya çalışıyorsanız veya programınız periyodik olarak değişiyorsa, vücudunuzun uyku düzeni bozulur ve buda uykusuzluğa neden olur.
Uykusuzluğa neden olan alkol, nikotin, kafein ve bazı ağır metal içeren içecek ve yiyecekler tüketmek uykusuzluğa sebep olan diğer önemli bir faktördür.

Uykusuzluğun Belirtileri Nelerdir?

Eğer haftada üç veya daha fazla uykusuzluk veya uykuya dalma konusunda sıkıntı yaşayanlar varsa bu kişiler kronik hasta olarak kabul edilirler. (7)

Çoğumuz kısa dönemli uykusuzluk çekmişizdir. Fakat uykusuzluk kronik bir hal alırsa, gerekli önlemler alınması gerekmektedir.

Toplum içerisinde var olan en sık uykusuzluk belirtileri şunlardır:

Uykuya dalmakta zorluk çekme
Uykuda kalma güçlüğü (gece boyunca uyanma ve uyumak için sorun yaşama)
Sabah çok erken uyanma
Tazelenmeyen uyku (“onarıcı olmayan uyku” da denir)
Yorulma veya düşük enerji
Kognitif bozukluk, konsantrasyon zorluğu gibi
Duygudurum rahatsızlığı, sinirlilik gibi
Davranış sorunları, örneğin dürtüsel veya agresif hisler gibi
Aile, arkadaşlar ve bakıcılar da dahil olmak üzere kişisel ilişkilerde zorluk

Uykusuzluğun Tedavileri Nelerdir?

Uykusuzluğun tedavisi eğer kronik bir hale dönüşmüş ise, en yakın sağlık kuruluşuna giderek gerekli tıbbi tedavileri görmeniz gerekmektedir. (8)

Bunun yanı sıra uykusuzluk tedavisi için doğal yöntemler de mevcuttur ve iyi sonuçlar vermektedir.

Zencefil: Modern tıbba göre zencefil esansiyel yağı %2-%3 arasında yağ ve %3 oranında nişasta içerir. Zencefil esansiyel yağı tarihten bu zamana kadar uykusuzluğa karşı kullanılmıştır. Her akşam bacağınızı ıslatmak için zencefili kaynatın. Bu yöntem ile bacaklarda bulunan hassas noktalar rahatlatılır ve uykuya geçme süresi hızlandırılır. (9)

Tarçın: Tarçın, sedasyon, derin uyku, güzelleştirme gibi çeşitli pozitif özelliklere sahip bir bitkidir. Özellikle yaşlı ve menopozdaki kadınlar daima tarçını uykusuzluğa karşı tüketmelidirler. (10)

Muz: Muz uykusuzluk için eskiden beridir kullanılmıştır. Muzun en önemli özelliğinden biriside teşvik etmesidir. Yeşil fasulye, yulaf ezmesi ve muzlar serotonin ve melatonin düzeylerini de artırır. Ayrıca, bu lezzetli meyve dinlenmenize ve verimli bir şekilde uyumanıza yardımcı olan doğal bir gevşetici olarak da bilinir. Muz sadece uykusuzluğu değil, aynı zamanda depresyon gibi uyku eksikliği ile ilgili diğer problemleri de tedavi edebilir. (11)

Sıcak Süt ve Bal: Sıcak süt, triptofan adı verilen bir amino asit içerir, bal ise kasları ve bedeni rahatlatmaya yardımcı olan bileşikler içerir. Sıcak süt ve baldan oluşan bu kombinasyon bir nevi uyku hapı görevi görür. Doğal olarak en çok tavsiye edilen yöntemlerin başında gelmektedir. (12)

Yasemin: Yasemin uykuyu teşvik edici etkisi olan odunsu bir bitki türüdür. Uzun süre uykusuzluk yaşarsanız, 100-200 gr yasemin kökünü alın, sıcak suyun içine koyun ve özünün çıkmasını bekleyin. Daha sonra çıkan yasemin özünü süzerek için. (13)

Domates suyu: Domates yan etkileri olmayan doğal sakinleştirici bir maddedir. Yatmadan 30 dakika önce her gece sadece bir bardak domates suyu içerek uykusuzluğa sebep olan durumları ortadan kaldırabilirsiniz. (14)

Sıcak Bir Duş Alın: Uykusuzluktan kurtulmanın en iyi yollarından biri, yatmadan önce sıcak bir duş ya da banyo almaktır. Zamanınız varsa bacaklarınızı ılık suya batırın. (15)

Yeme Alışkanlıkları: Uyku süresi gün içerisinde yenilen yiyecekler tarafından etkilenmektedir. Midenin yenilen yemeği sindirmesi gerekiyorsa, uykuya dalmak o kadar zor olur. Bu nedenle yatmadan önce fazla yemek yenmemelidir. Ayrıca, kahve, çay gibi içecek türlerini sınırlamamız gerekir, çünkü çok miktarda uyarıcı madde içerdiklerinden sinir sistemini etkilerler. Etkilenen sinir sisteminiz de sağlığınızı ve uykunuzu etkiler. (16)

Yukarıda bahsettiğimiz üzere, kronik şekilde bitmek bilmeyen uyku sorunları yaşıyorsanız, acilen tıbbi destek almanız gerekmektedir.

Sonuç

Uykusuzluğa ne iyi gelir yazısında, nedenleri, doğal tedavi yöntemleri hakkında bilimsel çalışmaları referans alarak detaylı bilgiler paylaştık.

Uykusuzluğun nedenleri arasında en yaygın gösterilen faktörler, stres, aşırı kaygı ve günümüzde etkisi sosyal hayatta giderek artan internet kullanımının getirdiği zararlar gösterilmektedir.

Bunların dışında bazı psikolojik hastalıklar da uykusuzluğa neden olabilir.

Yukarıda sıraladığımız belirtileri kendinizde gördüğünüzde doktorunuzla iletişime geçerek uykusuzluğun altında yatan aslın nedenlerin tespit edilmesini sağlamalısınız.

Akabinde doktorunuz uygulayacağı tedaviyi harfiyen yerine getirmeli onun onayı ve bilgisi dahilinde burada sıraladığımız doğal tedavi yöntemlerini kullanabilirsiniz.

Unutmayınız ki, kullanacağınız bazı bitkisel tedaviler uykusuzluk sorununu arttırabilir. Çünkü bitkisel ilaçların etkileri bünyeye göre değişebilir.

Bu yazıyı faydalı bulduysanız, paylaşarak diğer hastaların da yararlanmasını sağlayabilirsiniz.

Dr. Aydın Yılmaz

Dr. Aydın Yılmaz Dahiliye doktoru olarak görev yapmaktadır. 2015 yılından itibaren Sağlıkfit ekibine katılarak hastalıkları tedavi yöntemleri konusunda yüzlerce makale ele almıştır.