Gut hastalığı belirtileri insanların en çok merak ettikleri konulardan birsidir. Çünkü bu hastalık en yaygın rahatsızlıklardan birisidir.
Gut hastalığı, eklemlerde birikmiş olan ürik asidin meydana getirdiği iltihaplanmalardır.
Vücuda alınan besinlerin vücuttan atılması ürik aside dönüştürülerek olur. Fakat fazla birikme sonucu ürik asit vücuttan atılamaz ve eklemlerde birikir.
Zaman içinde de gut hastalığına sebep olur. Bu bakımdan gut hastalığı ağrılı ve şiddetli bir romatizmal hastalık türüdür.
Tarihte çeşitli padişahların ölümüne sebep olduğu için halk arasında kralların hastalığı olarak da bilinir.
El bileğinde, elde, ayak bileğinde, ayakta, dizde, dirseklerde ortaya çıkar ve iltihaplanma şeklinde kendini gösterir.
Gut hastalığının çeşitli belirtileri vardır. Kişiye göre de değişebilir. Örneğin bazı insanlar asemptomatik özelliktedir.
Yeni kanlarındaki ürik asit düzeyinde yükselme meydana gelse dahi belirtiler ortaya çıkmaz.
Bu kişiler için herhangi bir gut tedavisine gerek duyulmaz. Bunlar dışındakilerde akut tedavi gerektirir ve kronik belirtileri ortaya çıkar.
Akut belirtileri, kronik değilse kısa süre içinde, aniden ortaya çıkar. Kronik belirtiler ise uzun süre tekrar edip devam eden atakların bir sonucudur.
Başlangıçta gut belirtisi daha çok ayak parmaklarında ortaya çıkar. Aniden şiddetli bir ağrı şeklinde kendini gösterir. Ağrıların gut olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Bu tespit edebilmek için şu belirtilere dikkat edilmelidir:
- Ağrının oluştuğu eklemde sıcaklık hissi oluşur.
- Ağrının oluştuğu eklem dokunulmayacak biçimde hassaslaşır.
- Guttan etkilenen bölgenin etrafında ve içerisinde şişme oluşur.
- Guttan etkilenen deri kızarır ve parlak bir görünüm alır.
- Gutun oluştuğu alanda kabarmalar, kaşıntılar ve pul pul dökülmeler meydana gelir.
- Yoğun bir ağrı oluşturur. Adeta zonklama meydana gelir. Yorgan, battaniye dahi basıncıyla dayanılmaz bir ağrı oluşturur.
Yazı İçeriği
Akut Gut Hastalığı Belirtileri
Akut gut hastalığının başlıca belirtileri kızarıklık, ağrı ve şişmedir. Ataklar daha çok geceleri meydana gelir ve kişiyi uykusundan uyandıracak şekilde şiddetlidir.
Kişinin eklemlerine en küçük dokunuşu dahi acı verir. Eklemi hareket ettirmek, bükmek zor, hatta imkansız bir hal alır.
Bu belirtiler tek seferde ve tek eklemde meydana gelebileceği gibi faklı eklemlerde de oluşabilir. En sık karşılaşılan eklem, ayak baş parmağıdır.
Akut gut hastalığının belirtileri bir anda kendini belli eder. 12-24 saat arasında şiddeti maksimum düzeye ulaşır. Genel olarak da 10 gün kadar sürer.
Kronik Gut Hastalığı Belirtileri
Gut hastalığının ağrıları ataklar arasında genel olarak kaybolur. Fakat tekrarlayan akut gut atakları zaman içinde daha kalıcı problemler doğurabilir.
İnflamasyon, eklem ağrısı, şişme ve kızarıklıkla beraber gut hastalığı eklemlerin hareketlerinde kısıtlama oluşturur.
Gut ilerledikçe etkilenen eklemin etrafında kabuklanma ve kaşıntı meydana gelir.
Gut Hastalığının Etkilediği Bölgeler
Gut hastalığı aynı anda birden fazla eklemde görülebildiği gibi hemen hemen bütün eklemleri etkileyebilmektedir. Ektremitelerin uç noktalarına doğru bulunan eklemler daha sık etkilenir.
Özelikle ayak başparmağı olmak üzere ayak parmakları, ayak bilekleri, orta ayak, dizler, parmaklar, bilekler, dirsekler akut hastalığından en sık etkilenen uzuvlardır.
Bu bölgelerde başlanan akut tedavisinin sonuna kadar devam ettirilmesi gerekir.
Yarım bırakılması halinde daha fazla bölgeyi etkilemesi büyük olasılıktır.
Gut Hastalığı Atakları
Gut hastalığına yakalananlarda görülen atakların belirtileri şunlardır:
- Atak, birkaç saat içerisinde hızlıca gelişir.
- Daha çok geceleri meydana gelse de her an oluşabilir.
- Ataklar 10 gün kadar sürer. 3. Günden itibaren eklemlerin normalleşmeye başlaması gerekir. Fakat gut tedavisine başlanılmaz ve ataklar tekrarlamaya devam ederse eklemlerde oluşan ağrı ve sıkıntılar daha büyük problem olabilir.
- Gut ataklarının tedavisi aksatılmamalıdır. Tedavi edilmeyen gut atakları zamanla daha sık atak oluşumuna sebep olur.
- Gut atakları yılda bir ya da birkaç ayda bir tekrarlayabilir. Tedavi edilmezse veya tedavi yarıda kesilirse gut ataklarının sıkılığı artar.
- Gut ataklarının ne zaman ortaya çıkacağını kestirmek çok zordur. Aynı şekilde ne sıklıkla oluşacağını tahmin etmek de zordur. Kişiye ve hastalığın seviyesine göre bu, değişir.
Acil Tıbbi Müdahale Gerektiren Gut Belirtileri
Yukarıda açıkladığımız belirtiler ışığında gut hastalığının olduğunu düşünen kişilerin vakit kaybetmeden doktora başvurması gerekir.
Eğer şu belirtiler varsa acil tıbbi müdahale gerekiyordur ve en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır:
- 38 °C veya ya da daha yüksek bir ateş tespiti yapılmışsa,
- Eklem ağrısının şiddetli ise ve gittikçe şişmeye devam ediyorsa
Bu belirtiler eklem içerisinde iltihaplanma yani enfeksiyon başladığının göstergesidir. Acil tıbbi yardım gerekecektir.
Gut Hastalığı Hakkında
Gut hastalığı, komplike bir artrit şeklidir.
Yani herkesi etkileyebilen herkeste görülebilen bir hastalıktır.
Kadınlar menopoz sonrası gut hastalığına karşı daha eğimli hal alırken erkeklerin gut hastalığına yakalanma riski kadınlara nazaran daha yüksektir.
Daha çok geceleri, uykudan uyandıracak derecede ağrı ve sızılar şeklinde kendini gösterir.
Ayak parmaklarında ve ayak tabanında patlayacak derecede gerilme, sızı meydana gelir.
Sızıyla birlikte sıcaklık ve şişlik de oluşabilir.
Kimi zaman ciltte oluşan şişkinlik aşırı, patlayacak seviyeye gelebilir.
Bu kadar yaşam standartlarını düşüren gut hastalığının tedavisi mümkündür.
Tam olarak ortadan kaldırılamasa da tekrarlama riski azaltılabilir.
Gut Hastalığının Nedenleri
Gut, sık rastlanan bir hastalıktır. Peki gut hastalığının sebepleri nelerdir? Öncelikle gut, kandaki ürik asit seviyesinin yükselmesiyle oluşur.
Vücutta doğal olarak üretilen ürik asidin kanda eritilmesi ve böbrekler tarafından idrarın bir parçası olarak atılması gerekirken ürik asit düzeyinin fazla artması halinde ürik asit kristalleri oluşur ve gut meydana gelir.
Gut hastalığına yakalanma riskini artıran en bariz faktörler şunlardır:
- Genetik bir yatkınlık olması,
- Aşırı kilolu olunması,
- Pürin değeri bakımından yüksek gıdaların fazla alınması ki bunlar, bazı deniz ürünleri ve etler olabilmektedir.
- Aşırı miktarda alkol tüketilmesi,
- Diüretikler, levodopa, niacin, siklosporin, aspirin gibi salisilat içeren ilaçların alımı,
- Uzun süre böbrek rahatsızlığı çekilmesi,
- Eklem yaralanmaları,
- Yüksek tansiyon, sedef, hemolitik anemi, hipotiroidizm, bazı kanser türleri, ürik asit kontrolünün yapılamamasına neden olan kalıtsa bozukluklar gibi çeşitli sağlık sorunları,
- Kurşun benzeri ağır metallerden oluşan zehirlenmeler.
Gut Hastalığının Tedavisi
Gut hastalığı tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır.
Gut hastalığının tedavisinde bir taraftan yaşam tarzının değiştirilmesi bir taraftan da ilaçların kullanılması gerekir.
Gut hatalığının yaşattığı ağrı ve sızıların kontrol altına alınması için şunlara dikkat etmek gerekir:
- Buz komplesi uygulanarak gut olan eklem yüksekte tutulmalıdır.
- En kısa sürede bir antiinflamatuar ilaç alınmalıdır.
- Alkollü ve gazlı içeceklerden uzak durulmalı, bol bol sıvı tüketilmelidir.
- Stres, gut hastalığını daha da tetikler. Bu yüzden sakin kalınmalı, stresten uzak durulmalıdır.
- Zaman kaybetmeden bir doktor muayenesine baş vurulmalıdır.
- Yorucu yaşamdan kaçınılmalı, günlük aktivitelerde birilerinden yardım alınmalıdır.
Bilinmelidir ki gut rahatsızlıkları ani şekilde başlayıp ataklar bir hafta ya da 10 gün sürebilir.
Bu süre sonunda tamamen yok olur.
Özellikle ilk 24 saat en kötü zaman dilimidir. Atağın belli bir süre sonra geçeceği bilinse de ürik asit düzeyinin kontrol altına alınması ve atakların ileride tekrarlayıp daha büyük rahatsızlıklara sebebiyet vermemesi için doktora başvurulmalıdır.
Gut hastalığı ve gut belirtileri 10 yıldan fazla süre içinde tedavi edilmezse ortaya çıkan ürik asit kristalleri ağrıya, enfeksiyona, basınca, eklemlerde deformeye neden olabilir.
Bunların ortadan kaldırılması için doktorlar ameliyat önerebilir.
Gut hastalığının teşhisi ve tedavisi için aile hekimlerine, iç hastalıkları uzmanına, romatologa, ortopediste müracaat edilebilir.
İlaçla yapılan gut hastalığı tedavilerinde allopurinol kullanılabilir. Bu ilaç, ürik asit üretimini azaltır.
Çeşitli nedenlerden dolayı allopurinol kullanılamıyorsa febuksostat ya da benzbromaron tercih edilebilir. İlaç alımında doz yavaş yavaş arttırılır.
Gut hastalığının tedavisinde diyet uygulanmalıdır.
Özellikle pürin açısından yüksek gıdalar azaltılmalıdır.
Bunların başlıcaları istiridye, midye, balık yumurtası; beyin, karaciğer, işkembe, böbrek gibi sakatatlar; ekmek, bira gibi mayalı gıdalar; sığır eti, kuzu eti, domuz eti gibi kırmızı etlerdir.

1983 İstanbul doğumlu olan Dr. Kenan Türkmen Boğaziçi Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunudur. 2013-2017 yıllarında Moskova Devlet Üniversitesi Tıp Fakültesinde doktor yapan Dr. Türkmen halen uzmanı olduğu İç Hastalıklar alanında araştırmalar yapmaktadır. 2019 yılından itibaren tecrübelerini paylaşmaktadır.
Henüz yorum yazılmamış.