Baş dönmesi, denge kabı, geçici bilinç kaybı, dengesizlik olarak, sersemleme gibi terimlerle açıklanan bir durumdur.
Doktorunuza açıklarken:
- Dengesizlik
- Sersemleme
- Aşırı baş dönmesi vertigo şeklinde tabir edebilirsini.
Baş dönmesi nedenleri arasında, tansiyon düşüklüğü, düşük kan şekeri, nefes darlığı, ilaçlar, kan dolaşımı sorunları, korku, depresif durumlar gösterilmektedir (1).
Baş dönmesi bir hastalık değildir. Hamilelik belirtilerinde olduğu gibi, baş dönmesi savunma sisteminin kişinin bulunduğu sağlıksız ortamda aldığı önlemlerden kaynaklanır.
Fakat, baş dönmesi düzenli tekrar ediyor, süresi ve şiddeti artıyorsa altında başka bir hastalık yatıyor olabilir bundan dolayı daha önce detaylıca ele aldığımız baş dönmesi belirtileri başlıklı makalemizi incelemenizi öneririz.
Yazı İçeriği
Kısaca Baş Dönmesi Nedenleri
Baş dönmesi nedenlerini bu başlıkta kısaca maddeler halinde sıralayacağız, daha detaylı bilgi almak isteyenler bir sonraki başlıkta daha detaylı açıklamaları inceleyebilirler.
- Düşük kan şekeri (2)
- Hızlı nabız
- Aşırı terleme
- Denge kabı
- Açlık
- Aşırı sinirlilik
- Duygularda karışıklık
- Aşırı susuzluk
- Mide bulantısı
- Kan kaybı
- Bulanık görme
- Aşırı nemli cilt
- Hızlı soluk
- Kalp hastalıkları
- İlaçlar
- Ağır yaralanma
- Vitamin eksikliği
- Anemi
- Aşırı tuz tüketimi
- Aç karınla sigara içmek
- Nefes darlığı
- Aşırı kilo vermek
- Hızlı ve düzensiz kalp atışı (3)
- Baş ağrısı
- Göğüs ağrısı
- Migren
- Mide bulantısı
- Aşırı ses
- Depresyon
- Korku
- Yorgunluk
- Kas ve eklem ağrıları
- Zehirlenme
Baş Dönmesi Nedenleri
Baş dönmesi neden olur? Baş dönmesine neden olabilecek durumları yukarıda sıraladık, diğer nedenleri:
Düşük Kan Şekeri Baş Dönmesine Neden Olur
Bünyemiz sağlıklı çalışması için glikoz olarak adlandırılan şekere ihtiyacı vardır. Kan şekeri seviyesi düştüğünde baş dönmesi, titreme, yorgunluk meydana gelir.
Düşük kan şekeri aynı zamanda insülin ve diyabet ilaçlarının d ayan etkisidir. Bu ilaçlar kan şekerini düşürür veya çok fazla yükseltir böylece baş dönmesi olur (4).
Diyabet hastası değilsesiniz hipoglisemi de neden olabilir. Aynı şekilde aç kalmak veya yemekten sonra alkol almak baş dönmesine neden olabilir.
Düşük kan şekeri nedeniyle meydana gelen baş dönmesi belirtileri şunlardır:
- Hızlı nabız
- Terleme
- Dengesizlik
- Açlık
- Asabilik
- Zihin bulanıklığı
Çözüm: Hızlı ve etkili karbonhidrat alımı düşük kan şekerini giderebilir. Bir bardak meyve suyu veya biraz şeker alabilirsiniz. Besin değeri yüksek yemek yiyebilirsiniz. Baş ağrısı uzun sürüyorsa gün boyu daha sık aralıklarla yemek yiyebilirisiniz.
Düşük Tansiyon Baş Dönmesini Tetikler
Kan basıncı, kan damarlarda dolaşırken duvarlara yaptığı baskıdır. Kan basıncı düştüğünde baş dönmesi, yorgunluk belirtileri görülür.
Kan basıncından kaynaklanan baş dönmesinin diğer belirtileri (5):
- Mide bulantısı
- Susuzluk
- Görüş bozukluğu
- Hızlı soluk alma
- Ciltte solgunluk
- Nemli cilt
- Odaklanma zorluğu
Aşağıdaki durumlar kan basıncının düşmesine enden olur:
- Kalp hastalıkları
- İlaçlar
- Ağır yaralanmalar
- Vitamin eksikliği
Bu sorunlar ortadan kalkarsa kan basıncı normale döner, düşük tansiyonu yükseltmenin pratik bazı çözümleri aşağıdaki gibidir.
Çözüm: Diyetinize daha fazla tuz ekleyin, kan hacmini daha fazla arttırmak için bol su için.
Anemi Baş Dönmesine Neden Olur
Vücuttaki kırımızı kan hücrelerinin görevi dokulara ve kana oksijen taşımaktır. Anemi hastası olduğunuzda dokular ve kan yeterince oksijen alamazlar (6).
Oksijen eksikliği baş dönmesi ve yorgunluğa neden olur.
Anemiden kaynaklanan baş dönmesi belirtileri şunlardır:
- Nefes darlığı
- Güçsüzlük
- Hızlı kalp atışı
- Düzensiz kalp atışı
- Baş ağrısı
- El soğukluğu
- Solgun yüz
- Göğüs ağrısı
Kanama, yetersiz beslenme, kemik iliği yetmezliği aneminin başlıca nedenleridir.
Migren Baş Dönmesine Neden Olur
Migren birkaç saatten fazla süren baş ağrısı olarak tanımlanan bir hastalıktır. Baş ağrısıyla birlikte aşağıdaki belirtileri görülür (7):
- Mide bulantısı
- Kusma
- Baş dönmesi
- Yorgunluk
Migren olan kişilerin baş ağrısı olmasa bile baş dönme sorunu olabilir. Migren hastalarında baş dönmesi birkaç dakika sürebilir.
Çözüm: Alkol, kafein, sütlü yiyecekler migreni tetikler, bu tür yiyeceklerden uzak durulması gerekir. Migren ilaçları kullanarak soruna geçici çözüm bulabilirsiniz.
Bazı İlaçlar Dönmesine Neden Olabilir
Bazı ilaçların yan etkileri baş dönmesine neden olabilir. Bu ilaçlar şunlardır (8):
- Antidepresanlar: fluoksetin (Prozac) ve trazodon (Desyrel) gibi.
- divalproex (Depakote), gabapentin (Gableentinli Neurontin, Aktif PAC) ve pregabalin (Lyrica) gibi anti seize ilaçlar.
- ACE inhibitörleri, beta blokerleri ve diüretikler gibi kan basıncı düşürücü ilaçlar
- Siklobenzaprin (Feksmid, Flexeril) ve metaksalon (Skelaxin) gibi kas gevşeticileri
- difenhidramin (Benadryl, Unisom, Sominex), temazepam (Restoril), eszopiclon (Lunesta) ve zolpidem (Ambien) gibi uyku hapları.
Bu ilaçlardan birini veya birkaçını kullanıyorsanız dozunu düşürmenizi veya doktorunuza danışarak başka bir ilaç kullanmanızı öneririz.
Anormal Kalp Atışları Baş Dönmesine Neden Olabilir
Normal kalp tık, tık ritminde atar. Düzensiz kalp atışı, normal ritmin bozulmasına neden olur, zira kalp ya çok yavaş ya da çok hızlı atıyordur (9).
Baş dönmesine neden olan bu durumun belirtileri şunlardır:
- Bayılma
- Nefes darlığı
- Göğüz ağrısı
Çözüm: Doktorunuz kalp ritmi problemi için kan inceltici veya tansiyon hapları önerebilir. Kafein, alkol ve soğuk ilaçlar gibi maddelerden kaçının.
Kronik Yorgunluk Sendromu
Kronik yorgunluk sendromu (CFS), uyumanıza rağmen aşırı yorgun hissetmenizle açıklanan bir durumdur. CFS belirtileri baş dönmesi, dengesizlikle kendini gösterir (10).
Yorgunluk sendromunun neden olduğu baş dönmesi belirtileri:
- Uyku problemi
- Konsantre yorgunluğu
- Kas ağrısı
- Eklem ağrısı
- Baş ağrısı
- Gıdalar karşı duyarlılık
- İlaçlara karşı duyarlılık
Çözümü: Kronik yorgunluk hastalığı kişiye göre değiştiği için tedavisi zor olabilir. Doktorunuza danışarak tedaviyi sağlamalısınız.
Vestibüler Nörit (Denge Sinir İltihabı) Baş Dönemsine Neden Olabilir
Soğuk algınlığı veya grip gibi enfeksiyon hastalıkları iç kulağınızdaki vestibüler siniri enfekte edebilir. Enfeksiyona maruz kalan bu sinir, sizi dik ve dengeli tutmak için beyninize duyusal mesajlar gönderir.
Vestibüler sinirin şişmesi baş dönmesine ve baş dönmesine neden olabilir. Ayrıca yorgun hissedebilirsiniz.
Vestibüler nöronitin neden olduğu baş dönmesi belirtileri şunlar olabilir:
- Mide bulantısı
- Kusma
- Odaklanmada zorluk
- Bulanık görüş
Çözüm: Bilinen aksine antibiyotikler yardımcı olmaz. İltihabın geçmesi bir haftayı aşabilir. Baş dönmesi birkaç günde geçer.
Dehidrasyon Baş Dönmesine Neden Olabilir
Dehidrasyon, vücudun yüksek miktarda susuz kalmasına neden olan durumdur. Yeterince su içmezseniz, susuz hale gelebilirsiniz. Bu durum genelde sıcak havalarda veya spor yaparken meydana gelir.
Dehidratasyon kaynaklı baş dönmesi belirtileri şunlardır:
- Baş dönmesi
- Yorgunluk
- Az idrar
- Bilinçte karışıklık
Çözüm: Dehidrasyonu sorununu bol miktarda sıvı alarak ortadan kaldırabilir ve baş dönmesine engel olabilirisiniz. Şayet aşırı derecede susuz kalmışsanız, intravenöz (IV) sıvılar için hastaneye gitmeniz gerekebilir.
Hamilelikte Baş Dönmesi
Hamilelikte baş dönemsi genelde üçüncü aydan itibaren başlar ve bitişi kişiye göre değişir.
Gebelik döneminde baş dönmesi bir hastalık değildir, değişen hormon yapısına karşı vücudun savunma siteminin aldığı önlemin sonucudur.
Baş Dönmesi İçin Hangi Doktora Gidilir?
Baş dönmesi için nöroloji veya KBB bölümüne gidilir fakat bu durum nedenine bağlı olarak değişebilir. Baş dönmesi konusunda bir düşünceniz varsa, neden kaynaklandığını tahmin edebiliyorsanız, dahiliye ye gidebilirsiniz.
Bayılma derecesinde baş dönmesi hissediyorsanız mutlaka acil yardım almalısınız.
Baş Dönmesi Belirtileri
Başlıca baş dönmesi belirtileri şunlardır:
- Kısa süreli bilinç kaybı
- Denge kaybı
- Kusma hissi
- Yorgunluk hissi
- Kulak çınlaması
- Baş ağrısı
- Geçici görme, işitme, konuşa, duyma kaybı
Daha önce yazdığımız yazıda baş dönmesi belirtileri çok detaylı açıklamıştır.
Okumanızı Öneririz: Baş Dönmesi Belirtileri
Baş Dönmesi Tedavisi
Baş dönmesi nasıl geçer? Baş dönmesi tedavisi belirlenmeden önce altında yatan nedenlerin bulunması gerekir.
Doktorunuza başvurduğunuzda açık ifadelerle belirtilerini olası nedenlerini açıklayarak yardımcı olunuz.
Baş dönmesi aslında hastalık değildir. Savunma siteminin mevcut olumsuz şartlara karşı aldığı önlemlerin sonucudur.
Dr. Aydın Yılmaz Dahiliye doktoru olarak görev yapmaktadır. 2015 yılından itibaren Sağlıkfit ekibine katılarak hastalıkları tedavi yöntemleri konusunda yüzlerce makale ele almıştır.
Astım baş dönmesine neden olur mu?