Bitki, ot ve baharat kullanımı eski çağlardan itibaren önemlidir ve günümüzde hala kullanılmaktadır.
Çoğu mutfaklarda kullanıldığı gibi hastalıkların tedavisinde alternatif tıp tarafından kullanılmıştır. Modern tıp bunlardan ilaçlar yapmaktadır.
Modern tıp çoğunun sağlığa müthiş katkılarda bulunduğunu ortaya koymuştur.
Yazı İçeriği
Bilimsel araştırma sonuçlarına göre dünyanın en sağlıklı bitkileri
1. Tarçın Kan şekerini Düşürür ve Anti Diyabetik Etkisi Vardır[wpanchor id=”tarcin”]
Tarçın yaygın şekilde yemeklerde kullanılan özel baharatların başında gelir.
Tarçın ‘‘Aldehitler’’ diye adlandırılan tıbbi özellikleri bulunan bileşikler içerir (1).
Tarçın enfeksiyonlara karşı güçlü antioksidan özelliği vardır, kanda kolesterol ve trigliserid seviyelerini düşürmeyi sağlar (2, 3, 4).
Ama tarçının en etkileyici özelliği kan şekeri düzeyini etkilemesidir.
Tarçın, sindirim sisteminde karbonhidrat dağılımını yavaşlatmak, insülin duyarlılığını arttırmak başta olmak üzere, farklı mekanizmalarla kan şekerini düşürür(5, 6, 7, 8).
Çalışmalar, tarçının diyabet hastalarında kan şekerini %10-20 gibi ciddi oranda düşürdüğünü göstermektedir (9, 10, 11).
Günlük etkili doz yarım veya bir çay kaşığı ya da, 1-6 gram.
Başlık Özeti: Tarçının sayısız faydası vardır ama özellikle kan şekerini düşürmesiyle tanınır.
2. Ada çayı Beyin ve Bellek Fonksiyonlarını Geliştirir[wpanchor id=”ada-cayi”]
Ada çayı ismini Latince ‘‘Salvare’’ yan, ‘‘kurtarmak’’ anlamına gelen kelimeden alır.
Orta çağda, başta vebayı önlemek olmak üzere etkili şifa kaynakları arasında sayılırdı (12).
Günümüzde yapılan araştırmalar, beyin ve zihin faaliyetlerini arttırdığı gibi, Alzheimer hastalığına faydalarını kanıtlamıştır.
Alzheimer hastalığı beyinde ‘‘asetilkolin’’ diye adlandırılan kimyasalın azalmasıyla meydana gelir. Ada çayı asetilkolin azalmasını engeller (13).
Başlangıç ve orta düzey 42 Alzheimer hastasının üzerinde 4 ay boyunca yapılan çalışmada, ada çayı özünün beyin fonksiyonlarına ciddi katkılar sağladığı gözlemlenmiştir (14).
Diğer çalışmalar da, aynı şekilde ada çayının sağlıklı genç ve yaşlı insanlarda beyin fonksiyonlarına ciddi katkıda bulunduğunu göstermiştir (15, 16).
Başlık Özeti: Bilimsel çalışmalar, ada çayının beyin ve hafıza faaliyetlerini arttırdığını ortaya koymuştur, özellikle Alzheimer hastalığında.
3. Nane İBS Ağrılarını ve Mide Bulantısını Azaltır[wpanchor id=”nane”]
Nane halk hekimliği ve aroma terapi kullanımında uzun bir geçmişe sahiptir.
Diğer bitkilerde olduğu gibi sağlığa faydalı maddeler içermektedir.
Bir çok çalışma nane yağının İBS veya irritabl bağırsak sendromu ağrılarını hafiflettiğini ortaya koymaktadır (17, 18, 19).
Kolon üzerindeki kasları gevşeterek bağırsak hareketleri esnasında yaşanan ağrıları azaltır. Aynı zamanda sindirim sistemindeki şişkinlikleri giderir (20, 21).
Aroma terapi de bulantı sorunlarının gidermesi için nane kullanılmaktadır.
1.100 kadın üzerinde yapılan çalışmada nanenin bulantıyı ciddi anlamda azalttığı kanıtlanmıştır. Ayrıca nanenin ameliyatlardan ve doğumdan sonra meydana gelen bulantıları azalttığı ispatlanmıştır (22, 23, 24, 25).
Başlık Özeti: Nane yağı irritabl barsak sendromu ağrılarını azalttığı gibi mide bulantılarına faydalıdır.
4. Zerdeçal, Güçlü Anti İnflamatuar Maddesi Kurkumin İçerir[wpanchor id=”zerdecal”]
Zerdeçala sarı sarı rengi veren köri maddesini içerir.Çok önemli tıbbi bileşikler içerir en önemlisi ise kurkumindir.
Zerdeçal, vücudun kendi antioksidanını üretmesi ve oksidatif hasarların onarılmasına yardımcı olan çok güçlü antioksidandır (27, 28, 29, 30, 31).
Oksidatif hasar, başta yaşlanma olmak üzere bir çok sağlık sorununa faydalıdır , bu yüzden Zerdeçal önemli şifa kaynakları arasındadır.
Zerdeçal ayrıca, güçlü bir anti iflamatuardır, öyleki bazı anti iflamatuar ilaçlardan bile etkilidir (32).
Uzun süreli – düşük seviyeli inflamasayon neredeyse bütün hastalıklarda vardır, bundan dolayı zerdeçal bitkisinin sağlık açısından bu kadar geniş yelpazeye hitap etmesi şaşırtmıyor.
Çalışmalar, beyin fonksiyonlarının gelişmesi, artrit, kalp hastalıkları, kanser riskini azaltması, Alzheimer hastalığı gibi diğer bir çok hastalığa fayda sağladığını ortaya koymaktadır (33, 34, 35, 36, 37).
Başlık Özeti: Yapılan çalışmalar Zerdeçal’in içediği kirkumin maddesinin bir çok hastalığa faydalı olduğunu ispatlamıştır.
5. Kutsal Fesleğen Enfeksiyonla Savaşır ve Metabolizmayı Güçlendirir[wpanchor id=”feslegen”]
Kutsal fesleğeni normal fesleğenle karıştırmayın, kutsal fesleğen ‘‘ Holy Basil’’ Hindistan’da yetişir.
Araştırmaların kutsal fesleğenin bakteri, mikrop ve enfeksiyonlara karşı etkili olduğunu kanıtlamıştır (38, 39).
Ufak bir araştırma kandaki bağışıklık hücrelerini güçlendirerek vücudun savunma sistemini arttırdığını kanıtlamıştır (40).
Holy basil/kutsal fesleğenin ayrıca, yemek öncesi ve sonrasında kan şekeri seviyesini düşürdüğünü ve anksiyete-depresyona karşı tedavi amaçlı kullanıldığı (41, 42).
Buna rağmen bu başlıkta paylaştığımız bilimsel araştırmalar yeterli değildir, tavsiye edilmesi için daha fazla araştırma sonuçlarına ihtiyaç vardır.
Başlık Özeti: Kutsal Fesleğen, enfeksiyon, mikrop ve bakterilere karşı bağışıklığı arttırır.
6. Acı Biber İştahı Keser ve Kansere Yakalanma Riskini Azaltan Kapsaisin İçerir[wpanchor id=”aci-biber”]
Kırmızı Acı biber, baharatlı yemekler hazırlamak için kullanılan bir biber türüdür.
Kapsaisin maddesi içeren acı biber iştahı azaltmanın yanında yağ yakmaya yardımcı olur (43, 44, 45, 46, 47, 48).
Bu özelliğinden dolayı kırmızı acı biber, kilo vermeye faydalı zayıflatıcı ürünler’de yaygın kullanılır.
Yapılan bir araştırma sonucuna göre kırımızı acı biber tüketmeyen bir kişi yemeğine 1 gram acı biber kattığında iştahının kesilmesine ve yağ yakmasına yardımcı olur (49).
Ancak, sürekli baharat ve acı biber tüketen kişilerde aynı sonuçları vermez.
Hayvanlar üzerinde yapılan bazı araştırmalar, kapsaisin içeren kırmızı biberin akciğer, karaciğer ve prostat kanserlerine yakalanma riskini azalttığını ortaya koymuştur (50, 51, 52, 53).
Tabii ki bu araştırmaların insanlar üzerinde etkilerinin ne olduğu yönünde daha fazla araştırma sonuçlarına ihtiyaç vardır.
Başlık Özeti: Kapsaisin içeren kırımızı acı biber, zayıflamaya, yağ yakmaya yardımcı olduğu gibi anti kanser özellikleri vardır.
7. Zencefil Bulantı ve İltihabı Önleyebilir[wpanchor id=”zencefil”]
Zencefil alternatif tıp tarafından farklı formatlarda kullanılan popüler bir baharattır.
Araştırmalar 1 gram veya biraz fazla zencefilin bulantıya faydalı olduğunu ortaya koymaktadır.
Bu bulantılara sabah karın ağrısı, deniz ve kemoterapi bulantısı dahildir (54, 55, 56, 57, 58, 59).
Zencefil aynı zamanda anti inflamatuar özelliklere sahiptir ve ağrılara faydalıdır (60).
Bazı araştırmalar günde 2 gram zencefil tüketmenin kolon kanserine yakalanma riskini azalttığını ortaya koymaktadır. (61).
Diğer bir araştırma, Zencefil, Tarçın ve Susam yağı karışımının ostreoatrit sorunlarından kaynaklanan ağrı ve sertliğe faydalı olduğunu ortaya koymaktadır (62).
Başlık Özeti: 1 gram zencefilin farklı kusma sorunlarına faydalı olduğunu söylemek mümkün. Aynı zamanda antienflamatuar özelliği ile ağrıları geçirir.
8. Çemen Kan Şekerini Düzenler[wpanchor id=”cemen”]
Çemen loboda ve sperm arttırmak için kullanılan besinler arasındadır.
Testosteron üzerinde etkili olan çemen aynı zamanda kan şekerini sağlıklı seviyelerde tutar.
Hormon insülini arttırmaya yardımı olan 4-hydroxyisoleucine içermektedir (63).
İnsanlar üzerinde yapılan araştırmalar 1 gram çemenin kan şekeri üzerinde olumlu etkiler yaptığını ortaya koymaktadır, özellikle şeker hastalarında (64, 65, 66, 67, 68).
Başlık Özeti: Çemen kan şekerini düzenleyen insülin işlevini arttırır.
9. Biberiye Alerji ve Burun Tıkanıklığını Önler.[wpanchor id=”biberiye”]
Biberiye aktif madde rosmarinik asit içerir.
Rosmarinik asit alerjiyi giderdiği gibi, burun tıkanıklıklarına faydalıdır.
29 kişi üzerinde yapılan araştırmada 50 ve 200 gram dozlarda verilen rosmarinik asit alerji semptomlarını gidermiştir (69).
Bunun yanında burun mukozasında bulunan bağışıklık hücrelerinin sayısını arttırmıştır .
Başlık Özeti: Biberinin içerdiği rosmarinik asit burun tıkanıklığı ve alerji problemlerini ortadan kaldırır.
10. Sarımsak Hastalıklarla Mücadele ve kalp Sağlığını Arttırır[wpanchor id=”sarimsak”]
Antik çağdan itibaren sarımsak tıp alanında kullanılmaktadır (70).
Sarımsağa kokusunu vene alisinin adlı maddenin aynı zamanda bir çok hastalığa faydalı olduğunu biliyoruz.
Sarımsak takviyesi başta soğuk algınlığı olmak üzere bir çok hastalığa faydalıdır (71, 72).
Sık sık soğuk algınlığı yaşıyorsanız o zaman daha fazla sarımsak tüketebilirsiniz.
Bunun yanında kalp sağlığına oldukça faydalı olduğu yönünde bilimsel çalışmalar vardır.
Yüksek kolesterol sorunu olan kişilere sarımsak faydalıdır, kolesterol seviyesini %10-15 oranında etkiler (73, 74, 75).
İnsanlar üzerinde yapılan araştırmalarda aynı zamanda kan basıncına olumlu etkilerinin olduğu ispatlanmıştır (76, 77, 78).
Bir çalışmada kan basıncını bir düşürmede ilaç kadar etkili olduğu ortaya konulmuştur (79).
Başlık Özeti: Sarımsak kan basıncı başta olmak üzere, kolesterol ve soğuk algınlığına oldukça faydalıdır.
Kaynak ve Alıntılar [wpanchor id=”kaynakca”]
-Yazı içerisinde, satırlarda belirtilmiştir.
Sağlık ve sağlıklı yaşam konusunda yazılı basın, dergi ve online platformlarda yüzlerce makalesi bulunan editörümüz Ayşe Özgün 2014 yılından itibaren sağlık makaleleri yayınlamaktadır.
Henüz yorum yazılmamış.