A vitamini nedir, A vitamini eksikliği, belirtileri nelerdir?
A vitamnini nelerde vardır? A vitamini içeren besinler nelerdir, bu yazımızda bu soruların cevvaını vereceğiz.
A vitamini insan vücudunun sağlıklı şekilde fonksiyonlarını yerine getirmesi için gerekli pek çok vitamin, mineral ve bileşenlerden sadece birisidir.
Birçok sistem ve organa sahip olan insan bedeninde etki eden mineral ve vitaminler ile ilgili olarak bilgi sahibi olmak doğru beslenmeyi ve vitamin kaynaklarının doğru seçilmesini sağlar.
İnsan sağlığı için önemli olan vitaminlerden birisi A vitaminidir. A vitamini temel olarak tek başına bir vitamin değil bir vitamin grubu olarak bilinir.
A vitamini sağlıklı göz, görme, nörolojik işlev, sağlıklı cilt ve hormonal / üreme sağlığının korunmasında kritik rol oynar bunun yanında akciğerleri, karaciğeri, böbrekleri ve sindirim organlarını destekler.
Yazı İçeriği
A Vitamini Nelerde Bulunur?
A vitamini Nelerde Bulunur
Peki en iyi A vitamini kaynağı nedir?
A vitamini nelerde bulunur?
A vitamini içeren bazı besinler havuç, patates, lahana, çilek, yumurta, tereyağı, sığır eti, tavuk karaciğeri gibi.
Pek çok insan, bitkilerden elde edilen A vitamininin (provitamin A) aktif / önceden oluşturulmuş vitamin A (retinol) ile aynı şey olmadığını fark etmez (1).
Vücutta aktif vitamin A, bir yağ asidine bağlı olan retinol olarak bulunur.
Öncelikle bitkilerde bulunan tür olan beta-karoten, vücut tarafından kullanılmak üzere aktif A vitaminine dönüştürülmelidir. Bu bağırsak mukozasında ve karaciğerde gerçekleşir.
A vitamini özellikle sindirim sistemi için gerekli temel vitaminler arasındadır.
Aynı zamanda bağırsak sendromu, inflamatuar bağırsak hastalığı veya irritabl bağırsak sendromu gibi bağırsak sorunlarını iyileştirilmesinde önemli rol oynar.
A vitamini içeren yiyecekler hangi türde A vitamini içeriyor ise ona uygun olan konularda etkisini göstermektedir.
En fazla A vitamini içeren besinler;
- Sığır Karaciğeri
- Kuzu Karaciğeri
- Karaciğer Sosis
- Karaciğer Yağı
- King Uskumru
- Somon
- Bluefin Tuna
- Kaz Karaciğeri
- Keçi Peyniri
- Tereyağı
- Peynir
- Haşlanmış Yumurta
- Alabalık
- Krem Peynir
- Havyar
- Beyaz Peynir
- Havuç
- Ispanak
- Hardal
- Patates
- Kabak
- Marul
- Kavun
- Dolmalık Biber
- Kırmızı Biber
- Hindi Ciğeri
- Süt
- Fesleğen
- Bezelye
- Domates
- Şeftali
A Vitamininin Türleri
A vitamini içeren yiyecekler bitkisel, hayvansal ve diğer türler olmak üzere seçeneklere sahiptir. Farklı türleri bulunan A vitamininin her biri farklı bir yiyecek ile alınabilir.
Hayvansal gıdalardan alınan A vitamini çeşitleri retinoid olarak adlandırılmaktadır. A vitamini çeşidi olan retinoidler bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi ile birlikte inflamatuvar hastalık türlerinden koruyucu etki gösterir.
Yani enfeksiyonlara karşı güçlendirici faydaları bulunmaktadır. Bunlara ek olarak sağlıklı büyüme ve gelişme sağlanması, sorunsuz bir hamilelik süreci geçirilmesi ve doğum yapılması ve gece görüşünün geliştirilmesi gibi konularda retinoid türü A vitamini etkili olmaktadır.
Bulaşıcı hastalıklara karşı koymak ve kırmızı kan hücrelerinin sayısını arttırmak isteyenler hayvansal türdeki A vitamini içeren besinler tüketebilir.
Bu türde A vitamini almak isteyenler keçi ya da inek sütü, yumurta, balık çeşitleri, tavuk eti, sığır eti, hindi eti, koyun eti ve ciğer çeşitlerini tüketebilirler.
Ancak bu gıdaların tüketilmesinde kolesterol noktası dikkate alınarak uzman denetiminde tüketim yapılması tavsiye edilir.
Bitkisel gıda kaynaklı olan A vitamini türü ise karotenoid olarak adlandırılmaktadır. İnsan sağlığı açısından oldukça faydalı olan bir vitamin türü olarak bilinir.
Ağırlıklı olarak antioksidan etki göstermekle birlikte iltihap engelleyici etkiye de sahiptir.
Görme yetisinin geliştirilmesi başta olmak üzere gözle ilgili pek çok faydası nedeni ile bitkisel kaynaklı A vitamini içeren gıdaların tüketilmesi tavsiye edilir.
Bitkisel türde olan A vitamini alınabilecek yiyecekler arasında tatlı türde olan patates, ıspanak, havuç, kara lahana, şalgam, marul, kavun, domates, biber, greyfurt, nane, maydanoz, brokoli ve kayısı bulunur.
Bunlara ek olarak başka bitkisel gıdada da A vitamini bulunabilir.
Diğer türler olarak sunulan A vitamini türü ise karotenoidden retinoide dönüşmüş şekli olarak bilinmektedir.
Ağırlıklı olarak bitkisel kaynaklardan alınan A vitamini insan bedeninde gerekli işlemlere tabi tutularak hayvansal gıdalardan alınan retinoid türüne dönüşmektedir.
Sonuç olarak işlenmiş olan gıda sayesinde retinoid vitamin etkileri görülmektedir. İnsan bedeninde görülen bu dönüşüm işlemi bazı durumlarda istenilen seviyede gerçekleşmeyebilir.
Bu gibi durumlar arasında alkol kullanımı, genetik sorunlar, kimyasal maddeler ve sindirim sorunları gibi durumlar bulunmaktadır.
Bu gibi durumlar sonucunda sorun yaşamamak için hem bitkisel hem de hayvansal gıdalardan iki çeşitte A vitamini almak tavsiye edilir.
A Vitamini Eksikliği
Günlük diyetlerde A vitamini yeterince alınmadığında A vitamini eksikliği ile birlikte bazı sağlık sorunları meydana gelebilir.
A vitamini eksikliğinde görülebilecek hastalıklar şunlardır : (2)
- Alkol bağımlılığı artar
- Glüten duyarlılığı
- Bağırsak sendromu
- Pankreatik bozukluklar
- Karaciğer hastalığı
- Mide asidi seviyeleri düşer
- Mide ekşimesi
- Yemek bozukluğu
- Kaloride eksiklik
- Görme bozuklulukları
A Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
A vitamini eksikliği belirtileri, diğer vitamin ekliğinde olduğu gibi hemen bir hastalıkla ortaya çıkmayabilir.
A vitamini eksikliğini gösteren belirtiler (3):
- Kornea Kalınlaşması
- Göz kuruluğu
- Saç kuruluğu
- Ağız kuruluğu
- Sinüs iltihabı
- Solunum yolu iltihabı
- Akciğer iltihabı
- Akne
- Deri döküntüsü
- Kepek
- Kafa derisi kuruluğu
- Hamilelik döneminde A vitamini eksikliği farklı sorunlara neden olabilir.
A Vitamini Eksikliği Kimlerde Görülür?
Her vitamin ve mineralde olduğu gibi A vitamin eksikliğinde de insan bedeninde bazı olumsuz durumlar oluşabilir.
Bu olumsuz durumlar özellikle hayvansal gıdaları tercih etmeyen kişilerde öne çıkmaktadır.
Hayvansal gıdalardan alınan A vitamini seviyesi bitkisel gıdalardan alınanlara göre çok daha yüksektir.
Ortalama olarak bir porsiyon hayvansal gıdada bulunan A vitamini seviyesi bitkisel gıdada bulunan A vitamini seviyesinin beş katı kadardır.
Bunun için hayvansal gıdalar tüketmeyen kişilerde eksiklikler görülebilir.
A vitamini içeren yiyecekler arasında hayvansal olanlardan uzak duranların özellikle görme ile ilgili olarak bazı sorunlar yaşaması normal olarak değerlendirilir (4).
Göz iltihabı, kuruluk, gece görüşünde azalma gibi göz sorunları ile birlikte ciltte kuruma, solunum yolları hastalıkları, idrar yollarında enfeksiyon ve yavaş büyüme gibi hastalıklar görülebilir.
Ayrıca vücuttaki yağların doğru şekilde işlenmemesi nedeni ile çölyak, chrons gibi hastalıklar, pankreasta sorunlar görülebilir.
İdeal A Vitamini Seviyesi
A vitamini içeren yiyecekler ile birlikte alınması gereken vitamin seviyesi ile ilgili olarak ideal bir miktar belirlenmiştir. Bu miktar cinsiyete ve yaşa göre değişiklik gösterebilir.
Ortalama olarak 0-6 ay aralığı bebekler için 400 mikrogram yani mcg, 7 ila 12 aylık bebekler için 500 mcg, 1 ila 3 yaş aralığı için 300 mcg, 4 ila 8 yaş aralığı için 400 mcg, 9 ila 13 yaş aralığı için 600 mcg şeklinde belirlenmiştir (5).
14 yaş ve sonrasında erkekler için 900 mcg, kadınlar için 700 mcg olarak tavsiye edilmektedir.
Hamile olan kadınlar için 770 mcg, bebeklerini emziren anneler içinse 1300 mcg şeklinde belirlenmiştir.
Dr. Aydın Yılmaz Dahiliye doktoru olarak görev yapmaktadır. 2015 yılından itibaren Sağlıkfit ekibine katılarak hastalıkları tedavi yöntemleri konusunda yüzlerce makale ele almıştır.
Diğer sağlıklı yaşam önerileri
A vitamini nedir? A vitamini nelerde bulunur? 
Kulak Çınlaması Tedavisi 
Şeker Hastaları Ne Yemeli ve Ne Yememeli ? 
Arı Sokmasına Ne İyi Gelir ?
Henüz yorum yazılmamış.